Warstwa aplikacji jest najwyższą warstwą stosowaną w modelach OSI oraz TCP/IP. Można powiedzieć, że jest to warstwa „najbliższa” użytkownikowi sieci ponieważ udostępnia ona interfejs komunikacyjny. Mówiąc jeszcze prościej, to własnie warstwa aplikacji pozwala użytkownikowi korzystać z sieci ponieważ pozwala na przeglądanie stron WWW, przysyłanie plików czy poczty elektronicznej.
Z wielu ogólnie znanych protokołów komunikacyjnych stosowanych w warstwie aplikacji poniżej przedstawiam te najważniejsze.
- DNS (ang. Domain Name System, port: 53) – protokół używany do odwzorowywania nazw w sieci Internet na adresy IP,
- HTTP (ang. Hypertext Transfer Protocol, port: 80) – protokół używany do przesyłania plików tworzących strony WWW,
- HTTPS (ang. Hypertext Transfer Protocol Secure, port: 443) – szyfrowana wersja protokołu HTTP, wykorzystująca szyfrowanie TLS,
- SMTP (ang. Simple Mail Transfer Protocol, port: 25) – protokół używany do przesyłania wiadomości poczty elektronicznej wraz z załącznikami,
- POP3 (ang. Post Office Protocol, , port: 110) — protokół używany do odbioru poczty elektronicznej,
- IMAP (ang. Internet Message Access Protocol, port: 143) – protokół używany do odbioru poczty elektronicznej, oprócz funkcji POP3, pozwala również na zarządzanie zdalnymi folderami znajdującymi się na serwerze,
- Telnet (ang. Telecommunication Network, port: 23) – protokół używany do emulacji terminala umożliwiający komunikację ze zdalnym urządzeniem,
- FTP (ang. File Transfer Protocol, porty: 20, 21) – protokół używany do interaktywnego przesyłania plików pomiędzy systemami,
- DHCP (ang. Dynamic Host Configuration Protocol, port: 67) – protokół używany do dynamicznej konfiguracji urządzeń, a dokładniej odpowiedzialny jest za przydzielanie adresów IP, adresu domyślnej bramy i adresów serwerów DNS,
- SSH (ang. Secure Shell, port: 22) — protokół używany do emulacji terminala sieciowego zapewniający szyfrowanie połączenia,
- NFS (ang. Network File System, port: 2049) — protokół używany do udostępniania systemów plików (dysków sieciowych),
- SNMP (ang. Simple Network Management Protocol, port: 161) —protokół zarządzania siecią, używany do konfiguracji urządzeń sieciowych i gromadzenie informacji na ich temat,
- SMB (ang. Server Message Block, porty: 137, 138, 139) protokół używany do do udostępniania plików.
Jak pewnie zauważyliście obok angielskiej nazwy protokołu pojawił się się również element jakim jest numer portu aplikacji. Numery portów stosowane są po to, aby warstwa transportowa potrafiła identyfikować usługi oraz aplikacje warstwy aplikacji, które są źródłem i celem danych. Podczas analizy różnych protokołów i usług warstwy aplikacji modelu OSI oraz TCP/IP często będziemy odnosić się do numerów portów, które są związane z konkretnymi usługami.